In dit blogbericht wordt uitgelegd voor wie de nieuwe Digital Services Act (DSA) geldt. De DSA is een Europese wet (Verordening) die digitale diensten reguleert en die op 17 februari 2024 officieel van kracht wordt.
Voor wie geldt de Digital Service Act (DSA)?
De DSA is van toepassing op aanbieders van bepaalde soorten digitale (in feite: online) diensten. Deze diensten worden in de DSA ‘tussenhandeldiensten’ genoemd.
Het gaat om de volgende soorten diensten:
- Hostingdiensten, waaronder cloud- en webhosting diensten, hieronder vallen ook Saas-diensten en apps waar gebruikers gegevens in kunnen opslaan (tenzij de app een integraal onderdeel is van een fysieke dienst zoals de Uber app);
- Online platforms, waaronder social media platforms, apps waarin gebruikers informatie met elkaar kunnen uitwisselen (tenzij de app een onderdeel is van een fysieke dienst) en online platforms waarop diensten of producten kunnen worden gekocht of andere overeenkomsten kunnen worden afgesloten (online marktplaatsen);
- Online zoekmachines waarmee naar informatie van in beginsel alle websites kan worden gezocht ;
- Aanbieders die alleen informatie doorgeven (infrastructurele onderdelen van het internet aanbieden), zoals aanbieders van wifi-punten, aanbieders van VPN-netwerken, voice over IP aanbieders, topleveldomeinnaamregistrars;
- Aanbieders die alleen informatie doorgeven en dit tijdelijk opslaan, zoals reverse proxy’s en content adaptation proxy’s.
Omdat het om een Europese wet gaat, geldt de DSA alleen voor deze tussenhandeldiensten wanneer zij zich richten op gebruikers die zijn gevestigd of wonen in de Europese Unie of zich daar bevinden.
Ook als een aanbieder van een tussenhandeldienst dus buiten de EU is gevestigd, maar zich richt op gebruikers binnen de EU, is de DSA op die aanbieder van toepassing. Dat soort partijen moeten in de EU een vertegenwoordiger aanwijzen die hen vertegenwoordigt bij de naleving van de DSA.
Gelden alle bepalingen uit de DSA voor alle diensten?
Nee, niet alle bepalingen uit de DSA gelden voor alle hiervoor genoemde soorten diensten. Welke verplichtingen gelden is afhankelijk van het soort dienst.
De verplichtingen kunnen worden weergegeven als een piramide:
- Voor alle soorten tussenhandeldiensten geldt een uitsluiting van aansprakelijkheid, en daarnaast de verderop hieronder aangegeven verplichtingen.
- Voor hostingdiensten gelden, naast de hiervoor genoemde verplichtingen ook andere verplichtingen.
- Voor online platforms gelden, naast de hiervoor genoemde verplichtingen, nog meer verplichtingen.
- Voor zeer grote platforms gelden, aan de top van de piramide, naast de hiervoor genoemde verplichtingen de meest vergaande verplichtingen. Zeer grote platforms zijn platforms met gemiddeld 45 miljoen of meer maandelijkse gebruikers.
- Voor zoekmachines gelden verschillende regels die op verschillende plekken in de DSA terugkomen.
Welke verplichtingen gelden voor alle diensten?
Voor alle diensten die onder de DSA vallen gelden de volgende verplichtingen:
- Contactpunten maken. Om te zorgen dat gebruikers, klagers en de autoriteiten makkelijk contact op kunnen nemen met de dienstenaanbieder – vooral over illegale content en activiteiten – moet de aanbieder makkelijk elektronisch bereikbaar zijn en hiervoor een contactpunt maken.
- Rapportages. Een keer per jaar moet de dienstenaanbieder een rapportage openbaar maken over inhoudsmoderatie, waaronder informatie over de bevelen die ze hebben gekregen van rechterlijke instanties en bevoegde autoriteiten, meldingen die zijn gedaan door flaggers, informatie over eigen inhoudsmoderatie en ontvangen klachten. Deze rapportageverplichting geldt echter niet voor kleine dienstenaanbieders (dit zijn bedrijven met minder dan 50 werknemers en een jaaromzet of balanstotaal van minder dan 10 miljoen euro of met minder dan 10 werknemers en een jaaromzet of balanstotaal van minder dan twee miljoen euro).
- Algemene voorwaarden. De algemene voorwaarden moeten worden afgestemd op de DSA, om gebruikers van de dienst te informeren over beperkingen die aan hen kunnen worden opgelegd.
Wat zijn de sancties op overtreding van de DSA?
De sancties op overtreding van de DSA gaan behoorlijk ver: de lidstaten mogen bepalen dat de nationale toezichthouders (de Digitale Dienstencoördinatoren) boetes kunnen opleggen tot 6% van de wereldwijde omzet. Deze toezichthouders kunnen ook dwangsommen opleggen tot 5% van de wereldwijde omzet (dwangsommen zijn een middel om een dienstenaanbieder te dwingen aan een bevel van de toezichthouder te voldoen).
Verder mogen gebruikers van de diensten en hun vertegenwoordigers klachten indien bij de toezichthouder en mogen gebruikers schadevergoeding eisen als zij schade lijden door overtreding van de DSA.